شاید شما هم در منزل خود چندین گیاه دارید که با توجه به کمبود نور خورشید در فصول سرد و یا باتوجهبه شرایط کمنوری منزل حتی در تابستان نیاز به تأمین نور کافی برای گیاهان خود دارید. انتخاب یک لامپ رشد گیاه مناسب برای چنین شرایطی نیاز به بررسی دقیقی دارد تا باتوجهبه تنوع کالا در بازار لامپ جایگزین نورخورشیدمناسب خریداری نمایید. اینکه لامپ از نظر اسپکتروم کامل باشد تابه خوبی نیاز گیاه برآورده شود و به رشد و نمو آن کمک کند. خرید لامپ مناسب برای گیاه امروزه بازار وسیعی را دربرگرفته است و بهتناسب این بازار بزرگ قطعاً افرادی که لامپ تقلبی نمونههای اروپایی به شکل فلورسنت و گازی و انواع لامپ و چراغ LED تقلبی را به فروش میرسانند زیاد هستند. انواع لامپ فلورسنت فول اسپکتروم برند اسرام و ناروا ساخت آلمان همچنین لامپ سدیم 400 و 600 وات برند اسرام و متال هالید 400 و 600 وات تخصصی گیاهی که بسیار پرطرفدار هستند متأسفانه کپی شده و به شکل تقلبی به فروش میرسند.
در خرید لامپ رشد گیاه به چه نکاتی توجه کنیم؟
لامپ فول اسپکتروم به دلیل بازه نوری در رنگ آبی و قرمز به رنگ صورتی روشن میشود و نمونههای لامپ LED تولید شده نیز با چینش چیپ با نانومترقرمز و چیپ با نانومتر آبی همین بازتاب را میدهد، اما بسیاری از نمونههای لامپ LED موجود در بازار ایران بهخاطر نبود نظارت کافی فقط رنگ صورتی دارند و اصلاً طیف نانومتر مختص به رشد و نمو گیاه در آنها موجود نیست. درحقیقت از چیپ رنگ صورتی در آنها استفاده شده و نانومتری در کار نیست، مصرفکننده ازهمهجابیخبر نیز با ناآگاهی وارد بازار شده و اقدام به خرید لامپ LED تقلبی مینماید؛ زیرا تنها ملاک او رنگ صورتی لامپ است. برای رسیدن به نتیجه مطلوب وانتخاب مناسب ترین لامپ رشدگیاه ابتدا به این موضوع میپردازیم که چه نکات و شرایطی را برای یک انتخاب خوب باید در نظر بگیریم تا خرید لامپ گیاهی مناسب را انجام دهیم.
میزان سطح پوشش موردنیاز
برای انتخاب مناسب ترین لامپ رشدگیاه برای گیاهان خودلوکس نور لامپ باید متناسب بافضا باشد. به طور معمول درمورد گیاهان آپارتمانی فضایی بین 1 تا 1.5 مترمربع ودرنهایت 2 مترمربع برای سطح پوشش درنظرگرفته میشود. نکته مهم دراینجا این است که لامپ انتخابی برای چنین فضایی هرچقدرازنظرطول بیشترباشد ارتعاش پرتوهای طیف اسپکتروم بیشتربوده وبهتربه گیاهان میرسد. به همین دلیل انتخاب لامپ فلورسنت ازین جهت مناسب ترین لامپ رشدگیاه است. لامپ LED از این نظرکه نورآن پرتابی است دریک جهت و راستا ساطع میشود وسطح پوشش کمی دارد وبرای یک یا دو گلدان مناسب است اما برای فضای بزرگتربه اندازه یک الی دو مترمربع نیاز به لامپی است که پرتاب دورانی داشته باشد وازتمام جهات این نانومتر راساطع کند , لامپ فلورسنت بخاطرشکل لوله ای مانندخود به صورت 360 درجه روشنایی ایجادمیکند ولوکس نور بسیارمطلوبی دارد اما لامپ Led فقط به شکل 170 درجه پرتاب نور دارد وهمبن پرتاب نورهم به شکل تیزو نقطه ای است وبه خاطر همین نقطه ای بودن سطح پوشش کمی دارد.
درنظرگرفتن شرایط گیاهان ازنظر اندازه و اکوسیستم اصلی و بومی آنها
نیاز گیاهان به نور همانند دی اکسیدکربن و مواد مغذی موجود در خاک با هم متفاوت است. گیاهانی که به نور بیشتر نیازمندند قاعدتاً باید ساعات بیشتری در معرض تابش لامپ جایگزین نور خورشید باشند. اما نکته دقیقاً همین جاست که طیف اسپکتروم که موجب کلروفیل سازی و انجام فتوسنتز در گیاه میشود و عدد صحیح آن بین 380 تا 780 نانومتر است به طور دقیقتر در لامپهای غیر LED وجود دارند؛ زیرا چیپ الایدی در ایجاد یکنواخت چنین بازه نوری ناتوان است؛ اما برای گیاهانی که به نور کمتر در محیط طبیعی خود نیازمندند جوابگو است؛ بنابراین اگر گیاه شما نیاز به نور زیاد دارد استفاده از لامپ فلورسنت و گازی مناسب خواهد بود. دراینبین لامپ فلورسنت FLUORA 18w اسرام به طول 60 سانت گزینه مناسبی خواهد بود. قیمت مناسب و کیفیت بالای محصول برند اسرام آلمان این لامپ را به گزینه مطمئنی تبدیل میکند و خصوصیاتی که اشاره کردیم بهخوبی در این لامپ گنجانده شده است.
مقدارگرمای ایجادشده برای محیط نگهداری گیاهان
محدودیت فضای نگهداری گیاهان خود موجب جمع شدن رطوبت میگردد حال اگر لامپ گرمای زیاد تولیدکند این دو اثرمنفی برای رشد و نمو خواهند داشت. معمولا برای دفع گرمای چیپ ال ای دی از هیدسینک استفاده میشود که مانند رادیاتور ماشین که گرمای آب گردشی در موتور را دفع می کند وظیفه خنک کردن چیپ ودفع گرمای آن را برعهده دارد. به همین دلیل قسمت جلوی لامپ یا چراغ LED گرمای کمتری دارد اما قسمت پشت آن به شدت داغ وگرم است و در نهایت درمحیط پخش خواهدشد. هرچند در روشن بودن درساعات بیشتر قسمت جلو لامپ یا چراغ LED نیز گرمترخواهدشد مگر اینکه از برند معتبری باشند تا متریال به کاررفته درساخت چیپ و هیدسینک چنان عالی باشند تاگرما به طورکامل ازقسمت پشت دفع گردد که باتوجه به وضعیت بازارومحصولات چینی بی کیفیت فراوان موجود دوراز ذهن خواهدبود. اما لامپ فلورسنت گرمای بسیاراندکی دارد که در طولانی ترین ساعات روشن بودن به حداکثر 15 درجه می رسد که رقم ناچیزی خواهدبود. تصور کنید دریک پاسیو نگهداری گیاهان چقدر مساله گرما مهم خواهد بود و تولید زیاد این گرما چه اثر منفی بر روند سلامت گیاهان خواهد داشت.
نکاتی که تا اینجا بیان شد برای انتخاب مناسب ترین لامپ رشدگیاه یا همان لامپ جایگزین نور خورشید در منزل در دودسته لامپ فلورسنت و LED بود و مزایا و معایب هریک را بیان کردیم؛ اما دسته دیگری از لامپهای گلوگیاه نیز وجود دارند که گازی هستند و از نظر میزان تابش پرتوهای مفید برای کلروفیل سازی و فتوسنتز بسیار حرفهای هستند بهطوریکه در بسیاری از گلخانههای پرورش گل زینتی و یا تولی صیفیجات بکار میروند. سرعت رشد و باردهی محصولات زیر این نور بسیار سریعتر از دودسته بیان شده بوده و از این نظر در پرورش صنعتی و کشاورزی بکار میروند که به آن میپردازیم.
لامپ گیاهی سدیم PLANTSTAR
این لامپ سدیم در سه وات 250,400 و600 وات تولید میشود. لامپ سدیم برند اسرام به نام PlANTSTAR برای فتوسنتز و رشد گیاه بسیارحرفه ای عمل کرده ودر دنیا شناخته شده است. این محصول شرکت لامپ اسرام آلمان از نظر جایگزینی نورخورشید برای گیاهان با اختلاف بهترین لامپ ممکن است وشاید تنها ایراد آن میزان گرمای تولید شده هنگام کارمیباشد. البته این مساله نیز با گذاشتن هواکش مکنده درمحیط پرورش گیاهان حل میگردد وقابل کنترل است. اگر درمحیط منزل برای گیاهان خود به چنین لامپی نیازدارید وات 250 آن برای شما کافی خواهد بود. میزان پوشش لامپ سدیم گیاهی اسرام 250 وات 3.5 مترمربع است. برای لامپ سدیم اسرام 400 وات این مقدار5 مترمربع وبرای لامپ PlANTSTAR 600w این میزان 7.4 مترمربع میباشد. بالاترین میزان نانومترقرمزتوسط این لامپ تولید میشود که به خوبی نیاز فتوسنتز را براورده میکند. میزان نانومترآبی کمتری را تولید میکند اما برای گیاهان بالغ کافی است. چنانچه برای رشد طولی وقطری نهال ویا عمل نشا ِ نیاز به لامپ گیاهی دارید باید ازلامپ متال هالید رشدگیاه استفاده شود چون بالاترین نانومترآبی راتولید میکند. دربین لامپ های متال هالید گل وگیاه برند نارواNACHROMA راتولیدکرده که بسیار باکیفیت بوده و در توان 400 و600 وات عرضه میشود. لامپ متال هالید برای رشد قطری و طولی گیاه مناسب ترین لامپ رشدگیاه بوده وبسیارحرفه ای است.
سخن پایانی
در اینجا به انواع لامپ پرورش گلوگیاه اشاره کردیم و مزایا و معایب آنها را برشمردیم؛ اما مهمترین نکته در این میان انتخاب لامپ رشد گیاه اصل است. همانطور که میدانید نمونههای تقلبی لامپ گیاهی بخصوص LED در بازار فراواناند و امروزه با راهاندازی یک کارگاه کوچک بهراحتی میتوان لامپ گیاهی LED را تولید کرد. کپیکردن رنگ لامپ گیاهی که همان صورتی مایل به بنفش است با استفاده از چیپ صورتی رنگ کار بسیار راحتی است که بهراحتی انجام میگیرد و در جعبه با عکس گلوگیاه با چاپ باکیفیت بستهبندیشده و به فروش میرسد مصرفکننده هم به این بستهبندی و ظاهر اطمینان میکند و لامپی که برند معتبری نبوده و کاملاً تقلبی است خریداری میکند؛ اما نتیجه لازم را نمیگیرد و گیاهان پژمرده و از بین میروند؛ بنابراین دقت در انتخاب یک لامپ رشد گیاه اصل مهمترین اولویت است و توصیه ما به شما اگر قصد خرید لامپ گیاهی LED دارید انتخاب یک برند چینی معتبر مانند MARS HYDRO است که شناخته شده است. دراینبین محصولات معتبر برندهای اروپایی مانند شرکت لامپ اسرام در بازار وجود دارند که از نظر کیفیت و بهرهوری کمنظیر هستند. لامپ فلورسنت اسرام FLUORA 36w از این جمله است. خوشبختانه هنوز برندهای معتبر مانند اسرام و ناروا در کشور وارد میشوند هرچند محدود اما در دسترس هستند و قاعدتاً انتخاب لامپ رشد گیاه از یک برند اروپایی معتبر، بهترین گزینه خواهد بود.